Bu Hayatta Böyle Varım: Zihin Yetersizliği Olan Yetişkinlerin Sesi

Funda Ulugöl

doi:10.29329/baflas.2021.441.1

Research article | Open Access
International Journal of Barrier Free Life and Society 2021, Vol. 5(1) 1-28

Bu Hayatta Böyle Varım: Zihin Yetersizliği Olan Yetişkinlerin Sesi

Funda Ulugöl

pp. 1 - 28 | DOI: https://doi.org/10.29329/baflas.2021.441.1

Publish Date: May 26, 2022 | Single/Total View: 97/366 | Single/Total Download: 127/592

PDF Download

Abstract

Zihin yetersizliği olan bireylerin yetişkinlik yaşantılarının nasıl olduğunu incelemek hem okul döneminde yapılacak çalışmaların neler olabileceğini ortaya çıkarmak açısından hem de yetişkinlik dönemlerinde bireylerin yaşantılarının bilinmesi ve buna göre atılacak adımlarda düzenlemeye gidilmesi açısından önem arz etmektedir. Bu çalışmada zihin yetersizliği olan yetişkinlerin okul sonrası yaşantılarının nasıl olduğunu, kendi perspektiflerinden belirlemek amaçlanmıştır. Bu kapsamda, hafif düzeyde zihin yetersizliği olan sekiz yetişkinle yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Çalışmada nitel durum çalışması deseni kullanılmıştır. İlgili alan yazına dayalı olarak oluşturulan görüşme soruları ve araştırmacı günlüğü ile veriler toplanmıştır. Verilerin analizinde tümevarım analizi kullanılmıştır. Çalışma, hafif düzeyde zihin yetersizliği olan yetişkinlerden kendi hayatlarına ilişkin bilgilerin toplanabildiğini ve onların kendi görüşlerini yansıtmanın mümkün olduğunu göstermektedir. Çalışmada, katılımcıların hayatlarında bir iş yaşantısına sahip olup olmama durumlarının; hayat tanımları, sosyal yaşamları ve gelecek beklentileri üzerinde etkili olduğu görülmüştür. Ayrıca, çalışma bulguları zihin yetersizliği olan yetişkinlerin, toplum yaşamına katılmalarını sağlayacak olan sosyal faaliyetler, arkadaşlık ilişkileri geliştirme, boş zamanlarını kaliteli değerlendirme ve istihdam alanlarında desteklenmelerinin gerekliliğini yansıtmaktadır.

Keywords: Zihin yetersizliği, Okul sonrası yaşam, Yetişkinlik dönemi, Yetersizliği olan yetişkinlerin hayatı

How to Cite this Article?

APA 7th edition
Ulugol, F. (2021). Bu Hayatta Böyle Varım: Zihin Yetersizliği Olan Yetişkinlerin Sesi. International Journal of Barrier Free Life and Society, 5(1), 1-28. https://doi.org/10.29329/baflas.2021.441.1

Harvard
Ulugol, F. (2021). Bu Hayatta Böyle Varım: Zihin Yetersizliği Olan Yetişkinlerin Sesi. International Journal of Barrier Free Life and Society, 5(1), pp. 1-28.

Chicago 16th edition
Ulugol, Funda (2021). "Bu Hayatta Böyle Varım: Zihin Yetersizliği Olan Yetişkinlerin Sesi". International Journal of Barrier Free Life and Society 5 (1):1-28. https://doi.org/10.29329/baflas.2021.441.1

References

Artar, T. M. ve Ergenekon, Y. (2020). Gelişimsel yetersizliği olan yetişkinler için ihmal edilen bir zaman dilimi: serbest zaman. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 21(1), 171-192. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.559802 [Google Scholar] [Crossref]
Avcıoğlu, H. (2012). Zihinsel yetersizliği olan çocuklara sosyal beceri kazandırmada işbirliğine dayalı öğrenme ve drama yöntemlerinin etkililiği. Eğitim ve Bilim, 37(163), 110-125. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/797/341 adresinden erişildi. [Google Scholar]
Christiansen, C. H. (1999). Defining lives: Occupation as identity: An essay on competence, coherence, and the creation of meaning. American Journal of Occupational Therapy, 53(6), 547- 558. [Google Scholar]
Çankaya, S. ve Kuzu, A., (2018). Effectiveness of mobile skill teaching software for parents of ındividuals with ıntellectual disabilityhttps. International Education Studies, 11(3) http://doi.org/10.5539/ies.v11n3p1 [Google Scholar]
Aykut, Ç. ve Varol, N. (2007). Zihinsel yetersizlikten etkilenmiş öğrencilere günlük yaşam becerilerinin kazandırılmasında sabit bekleme süreli ve ipucunun sistematik olarak geri çekilmesi işlem süreci ile yapılan öğretimin etkililik ve verimliliklerinin karşılaştırılması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(1), 227-261. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/256266 [Google Scholar]
Çokcoşkun, Y. ve Karahoca, D. (2019). Engelli bireylerin meslek eğitimi için bir model önerisi. Electronic Turkish Studies, 14(1). 395-423. DOI: 10.7827/TurkishStudies.14608 [Google Scholar]
Değirmenci, H. D., ve Özen, A. (2019). The effectiveness of video modelling to teach hotel housekeeping skills to ındividuals with ıntellectual disabilities. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 20(3), 471-499. DOI: 10.21565/ozelegitimdergisi.468778 [Google Scholar]
Dyke, P., Bourke, J., Llewellyn, G., ve Leonard, H. (2013). The experiences of mothers of young adults with an intellectual disability transitioning from secondary school to adult life. Journal of Intellectual and developmental Disability, 38(2), 149-162. [Google Scholar]
Eliçin, Ö. ve Kaya, A. zihinsel yetersizliği olan yetişkin bireylere doğrudan öğretim yöntemi ile tablet bilgisayarda oyun oynama becerisinin kazandırılması. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 33(2), 1-19. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/382600 [Google Scholar]
English, D., Gounden, S., Dagher, R., Chan, S., Furlonger, B., Anderson, A., vd. (2017). Effects of video modeling with video feedback on vocational skills of adults with autism spectrum disorder. Developmental Neurorehabilitation, 20(8), 511-524. http://dx.doi.org/10.1080/17518423.2017.1282051 [Google Scholar]
Ergenekon, Y. ve Çolak, A. (2019). Bağımsız yaşama güvenli bir adım: gelişimsel yetersizliği olan bireyler için güvenlik becerileri. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 9(1), 295-320. Doi: 10.23863/kalem.2019.128 [Google Scholar]
Ertekin, T., Ece, A. S. ve Yıkmış, A. (2017). Zihinsel yetersizliği olan çocuklara günlük yaşam becerilerinin öğretiminde video ile model olma ve şarkıyla video model olmanın etkililik ve verimliliklerinin karşılaştırılması. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 99-117. DOI:10.23863/kalem.2017.77 [Google Scholar]
Forrester‐Jones, R., Jones, S., Heason, S. ve Di'Terlizzi, M. (2004). Supported employment: a route to social networks. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 17(3), 199-208. https://doi.org/10.1111/j.1468-3148.2004.00199.x [Google Scholar] [Crossref]
Garcia, S. K. (2015). Teaching vocational gardening skills to an adolescent with severe autism. Capstone Projects and Theses California State University, Monterey Bay. http://digitalcommons.csumb.edu/caps_thes [Google Scholar]
Genç, Y. ve Çat, G. (2013). Engellilerin istihdamı ve sosyal içerme ilişkisi. Akademik İncelemeler Dergisi, 8(1), 363-393. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/17744 [Google Scholar]
Gjermestad, A., Luteberget, L., Midjo, T. ve Witsø, A. E. (2017). Everyday life of persons with intellectual disability living in residential settings: a systematic review of qualitative studies. Disability & Society, 32(2), 213-232. http://dx.doi.org/10.1080/09687599.2017.1284649 [Google Scholar]
Goh, E. A. ve Bambara, M. L. (2013). Video self-modelling: A job skills intervention with individuals with intellectual disability, Employment settings. Education and Training in Autism and Developmental Disabilities, 48(1), 103-119. https://pdfs.semanticscholar.org/b800/5fb03cacc97f86381eeaaf0f6ab23d70511f.pdf [Google Scholar]
Herps, M. A., Buntinx, W. H. E. ve Curfs, L. M. G. (2013). Individual support planning: perceptions and expectations of people with intellectual disabilities in the Netherlands. Journal of Intellectual Disability Research, 57(11), 1027-1036. doi: 10.1111/j.1365 2788.2012.01598.x [Google Scholar] [Crossref]
Kaya, D. ve Eratay, E. (2009). Yetişkin zihin engelli bireylerin sosyal becerilerinin gelişiminde yaratıcı drama yönteminin etkililiğinin incelenmesi. Yaratıcı Drama Dergisi, 4(8), 53-74. http://yader.org/index.php/yader/article/view/yader.2009.012 [Google Scholar]
Kim, J., Schilling, M. L., Kim, M. ve Han, A. (2016). Contribution of leisure satisfaction, acceptance disability, and social relationship to life satisfaction among Korean individuals with intellectual disability. Journal of Mental Health Research in Intellectual Disabilities, 9(3), 157-170. http://dx.doi.org/10.1080/19315864.2016.1182237 [Google Scholar]
Mattila, J., Määttä, K. ve Uusiautti, S. (2017). ‘Everyone needs love’–an interview study about perceptions of love in people with intellectual disability (ID). International Journal of Adolescence and Youth, 22(3), 296-307. https://doi.org/10.1080/02673843.2016.1167749 [Google Scholar] [Crossref]
Morisse, F., Vandemaele, E., Claes, C., Claes, L. ve Vandevelde, S. (2013). Quality of life in persons with intellectual disabilities and mental health problems: An explorative study. The Scientific World Journal, 1(8) http://dx.doi.org/10.1155/2013/491918 [Google Scholar]
Patton, M. Q (2018). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (2. bs., M. Bütün ve S. B. Demir, Çev.) Ankara: Pegem Akademi. (3.baskıdan çeviri). doi: 10.14527/9786053649335 [Google Scholar] [Crossref]
Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. (2018). T.C. Resmi Gazete, 30471, https://orgm.meb.gov.tr/ meb_iys_dosyalar/2018_07/09101900_ozel_egitim_hizmetleri_yonetmeligi_07072018.pdf [Google Scholar]
Togay, A., ve Güçray, S. S. (2018). Zihinsel yetersizliği olan bireylerin aileleri ve psikolojik danışma: Bir derleme çalışması. HAYEF Journal of Education, 15(1), 43-62. DOI:10.26650/hayef.2018.15.1.0005 [Google Scholar]
Turner, G. W., ve Crane, B. (2016). Pleasure is paramount: Adults with intellectual disabilities discuss sensuality and intimacy. Sexualities, 19(5-6), 677-697. DOI:10.1177/1363460715620573 [Google Scholar]
Uçar, A., S. (2006). Zihin yetersizliği olan bireylerin istihdam sürecinde yer alan paydaşların istihdam sürecine yönelik görüş ve önerileri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu üniversitesi, Eskişehir. [Google Scholar]
Ulugöl, F., ve Eratay, E. (2020). Zihin yetersizliği olan bireylere tarım becerilerinin öğretiminde video modelle öğretim yönteminin etkililiği. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 21(2), 247-272. DOI:1021565/özeleğitimdergisi.530053 [Google Scholar]
Uşaklı, H. (2006). Drama temelli grup rehberliğinin ilköğretim V. sınıf öğrencilerinin arkadaşlık ilişkileri, atılganlık düzeyi ve benlik-saygısına etkisi. Doktora tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir. [Google Scholar]
Van Laarhoven, T., Bonneau, W., Hunt, D., Burgin, X., Blood, E., ve Johnson, W. J. (2015). Effectiveness of using video modelling booster sessions to maintain vocational skills. https://www.researchgate.net/profile/Toni_Van_Laarhoven/publication/290447879 [Google Scholar]
Van Heumen, L., ve Schippers, A. (2016). Quality of life for young adults with intellectual disability following individualised support: Individual and family responses. Journal of Intellectual & Developmental Disability, 41(4), 299-310. http://dx.doi.org/10.3109/13668250.2016.1213797 [Google Scholar]
Williams, K. F. (2013). The use of video prompting via an ipad and a system of leastto-most prompting to teach ındividuals with moderate ıntellectual disabilities the vocational task of rolling silverware. Doctoral dissertation, Liberty University. [Google Scholar]
Wilson, N. J., Jaques, H., Johnson, A., ve Brotherton, M. L. (2017). From social exclusion to supported inclusion: Adults with intellectual disability discuss their lived experiences of a structured social group. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 30(5), 847-858. Doi: 10.1111/jar.12275. [Google Scholar]

Volume 5 Issue 1

December 2021

All Manuscript