Bu çalışmada OSB’li ergen çocuğu olan ebeveynlerin bağımsız yaşam becerileri hakkındaki görüşlerinin ve çocuklarının öncelikli olarak öğrenmesini istedikleri bağımsız yaşam becerilerinin neler olduğunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseniyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya OSB’li 15 yaş ve üzerinde ergen çocuğu olan 12 ebeveyn katılmıştır. Ebeveynlerle yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler sonunda elde edilen veriler tümevarım analizi yoluyla analiz edilmiştir. Verilerin analizi sonunda toplam 13 tema 69 alt tema belirlenmiştir. OSB’li ergen bireylerin ebeveynleri ile yapılan görüşmelerden elde edilen bulgular ile ilgili araştırmalardan elde edilen bulguların birbiriyle benzerlik ve tutarlılık gösterdiği söylenebilir. Ayrıca Milli Eğitim Bakanlığı müfredatı ile de ebeveynlerin OSB’li ergen çocukları için öğretilmesini gerekli gördükleri bağımsız yaşam becerilerinin birbiriyle tutarlık gösterdiği görülmüştür. Bu anlamda ebeveyn görüşmelerinden elde edilen bulgular hem ulusal hem de uluslararası alanyazınla karşılaştırılmıştır. İleri araştırmalarda farklı gelişim dönemlerindeki OSB’li bireylerin ebeveynleri, kardeşleri, öğretmenleri ile farklı gelişim alanlarına ilişkin görüşmeler gerçekleştirilebilir.

Bu araştırmanın amacı, lise öğrencilerinin engelli bireylere yönelik tutumlarını demografik değişkenler açısından incelemektir. Bu amaç doğrultusunda 20 madde ve 4 faktörden oluşan “Lise Öğrencilerinin Engelli Bireylere Yönelik Tutum” ölçeği kullanılmıştır. Ölçeğin faktörlerinin güvenirlik katsayısı sırası ile 0,81 0.78 0,77 ve 0,62’tir.  Ölçeğin ilgili boyutundan alınan yüksek puan katılımcıların ilgili boyuta ilişkin tutumunun yüksek olduğu anlamına gelmektedir. Araştırmanın örneklemini 2018-2019 eğitim öğretim yılında 4 farklı lisenin 9. 10. 11 ve 12 sınıfında öğrenim gören 978 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma sonucu elde edilen bulgular incelendiğinde, lise öğrencilerinin engelli bireylere yönelik tutumları üzerinde cinsiyet değişkeninin en önemli etkiye sahip değişken olduğu, lise öğrencilerin engelli bireylere yönelik tutumları açısından ağaç yapısı oluşturan en önemli değişkenlerin sırasıyla cinsiyet, sınıf düzeyleri, derslerde engellilik hakkında bilgi edinme, engelli tanıdığı olma ve engelliler hakkında bilgi edinme yolları değişkenleri olduğu sonucu elde edilmiştir. Bu ek olarak, erkek öğrenciler arasında engelliler hakkında herhangi bir bilgilendirici ders almayanların engelli bireylere yönelik tutumları, bilgilendirici ders alanlara göre daha etkili olduğu sonucu elde edilmiştir. Buna ek olarak, erkek öğrenciler arasından 9. ve 10. sınıf öğrencileri üzerinde engelli bir tanıdığa sahip olma değişkeni daha etkilidir. Benzer şekilde engelli tanıdığı olan erkek öğrenciler üzerinde engellilik hakkında bilgi edinme değişkeninin daha etkili olduğu belirlenmiştir. 9. 10 ve 11. sınıfta öğrenim gören kadın öğrencilerden engelliler hakkında herhangi bir bilgilendirici ders almayanların engelli bireylere yönelik tutumları, bilgilendirici ders alan öğrencilere göre daha etkili olduğu sonucu elde edilmiştir. Yine Engelliler hakkında herhangi bir bilgilendirici ders almayan kız öğrenciler üzerinde engelli biriyle arkadaş olma isteği değişkeninin daha etkili olduğu belirlenmiştir.

Bu araştırmanın amacı beden eğitimi ve spor yüksekokulunda öğrenim gören öğrencilerin üstün yetenekli bireylere yönelik tutumlarını incelemektir. Bu amaç doğrultusunda araştırmanın veri toplama aşamasında 3 faktör ve 14 maddeden oluşan “Üstün Yeteneklilere Yönelik Tutum” ölçeği kullanılmıştır. Ölçeğin geneline ait cronbach alpha güvenirlik katsayısı 0,801 iken faktörlerine ilişkin olarak elde edilen cronbach alpha güvenirlik katsayıları ise sırasıyla 0,724; 0,614 ve 0,749’dir. Araştırmanı veri analizinde ise verilerin parametrik dağılım göstermesinden dolayı birinci alt problemin analizinde ilişkisiz örneklem t-testi, ikinci alt problemin analizinde ANOVA testi ve üçüncü alt problemin analizinde ise yüzde ve frekans analizleri yapılmıştır. Araştırma sonucu erkek öğrencilerle kadın öğrenciler arasında istatistiki açıdan anlamlı fark bulunduğu farkında erkek öğrenciler lehine olduğu yani erkek öğrencilerin üstün yetenekli bireylere yönelik tutumlarının daha olumlu olduğu belirlenmiştir. Sınıf değişkeni açısından 4. sınıfta öğrenim gören öğrencilerle 2. sınıf ve. 3. sınıfta öğrenim gören öğrenciler arasında istatistiki açıdan anlamlı fark bulunduğu farkında 4. sınıf öğrencileri lehine olduğu ve daha olumlu bir tutuma sahip olduğu sonucu elde edilmiştir.  Son olarak öğrenciler, hem üstün yetenekli bireylerin özel eğitim ihtiyaçlarının ihmal edildiğini hem de üstün yetenekli öğrencilerin özel ilgi ve desteğe ihtiyaçları olduğunu düşündükleri ancak üstün yetenekli çocuklara özel destek ve ilgi gösterildiği takdirde kibirli veya bencil davranabileceklerini düşündükleri ve üstün yetenekli öğrencilerin eğitim gereksinimlerinin karşılanmasının en iyi yolunun onları özel sınıflara yerleştirmek olduğu ancak öğrencileri üstün yetenekli ve diğerleri diye ayırmanın öğrenciler arasında kategorik olarak farklılıklara neden olacağını düşündükleri sonucu elde edilmiştir.

Bu araştırmada ortaöğretim düzeyinde işitme engelli öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeylerinin betimlenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma Karadeniz Bölgesinde yer alan bir ilimizde, işitme engellilere eğitim veren özel eğitim meslek lisesinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma öncesinde ilgili okulda, gözlem ve inceleme yapılarak ön hazırlık yapılmıştır. Araştırmada bir nitel yöntem çeşidi olan odak grup görüşmesi yapılmıştır.  Odak grup görüşmesi 8 öğretmen ve 1 müdür olmak üzere 9 kişi ile gerçekleştirilmiştir. Görüşme dışında işitme engelli öğrencilerin başarı düzeylerini betimlemeye yönelik bir değerlendirme testi geliştirilmiş ve farklı sınıflarda eğitim alan 22 öğrenciye uygulanmıştır. Değerlendirme test sonuçları ile okulda yapılan çeşitli ölçme-değerlendirme test sonuçları karşılaştırılmıştır.

Araştırma sonuçları alan yazın kapsamında değerlendirilmiştir. Temel sonuçlar şu şekildedir. Okulda eğitim alan öğrencilerin % 65’i ödül belgesi aldığı (teşekkür vb.) halde görüşülen öğrencilerin tamamının okuma-yazma bilmediği, okuduğu metni anlayamadığı, okulda öğrencilerin aktif şekilde işitme cihazlarını kullanmadığı, dersliklerin yalıtımlı olmadığı, işitme engellilerin eğitimine yönelik yöntemlerin etkin bir şekilde kullanılmadığı sonuçları elde edilmiştir.

Öğretmenlerin tamamının özel eğitim bölümü dışında farklı alanlardan mezun olmalarına rağmen işitme engellilerin eğitimine yönelik bir hizmetiçi eğitime katılmadığı, okulda yapılan sınav ve değerlendirmelerin ölçme-değerlendirme ilkelerine uygun olmadığı, öğrencilerin davranış problemleri yaşadıkları, öğrencilerin sınırlı düzeydeki sözcükleri ile cümle kurmaya çalıştıkları görülmüştür.

Araştırmada literatür ve bulgular ışığında öneriler getirilmiştir. İşitme engellilere yönelik eğitim veren özel eğitim meslek liselerinde eğitim ile ilgili oldukça yoğun sorunlar yaşandığı anlaşıldığından işitme engellilere yönelik meslek liseleri için bakanlığımız tarafından çeşitli düzenlemeler yapılması gerekmektedir. Özel eğitim meslek liselerinde görevli öğretmenlerin işitme engellilerin eğitimi konusunda hizmetiçi eğitim almaları, okul programlarının öğrencilerin engel özelliklerine göre uygun hale getirilmesi, okulların fiziki şartlarının iyileştirilmesi, öğretmenlerin işitme engellilerin eğitimine yönelik yöntem konusundaki tereddütlerinin giderilmesi başlıca öneriler arasında yer almaktadır.

Güç kartı stratejisi, otizm spektrum bozukluğu (OSB) olan bireylerin güçlük yaşadıkları tüm beceri alanlarında gelişmeleri ve davranış sorunlarının azaltılması ya da ortadan kaldırılması için kullanılan öykü temelli uygulamalardan biridir. Bu strateji OSB’li bireylerin içinde yaşadıkları çevrede gerçekleşen sosyal durumları anlayabilmeleri ve bu sosyal durumlarda uygun davranışlar sergileyebilmeleri için görsel destek kullanımına dayalı etkili stratejiler arasındadır. Bu çalışma, güç kartı stratejisi ile ilgili kuramsal ve betimleyici bilgileri, uygulama adımlarını ve önerileri içermektedir. Ayrıca bu çalışmanın sonuç kısmında Türkiye’deki OSB tanılı bireylerde güç kartı stratejisinin kullanımında hem araştırmacılara hem de uygulamacılara önerilerde bulunulmuştur.